Solar Tracker คืออะไร ดีอย่างไร สรุปทุกประเด็นที่ควรรู้

แผงโซลาร์เซลล์จะมีประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้าสูงสุดเมื่อโดนแสงอาทิตย์ส่องในมุมตั้งฉาก เนื่องจากแสงจะมีการกระจายตัวต่ำสุด ณ องศานี้ องค์ความรู้ดังกล่าวนี่เอง ก็ได้ก่อให้เกิดเทคโนโลยีสมัยใหม่อย่าง Solar Tracker ที่ช่วยให้สามารถดึงศักยภาพของแผงโซลาร์เซลล์ออกมาได้อย่างเต็มที่

Solar Tracker คืออะไร

Solar Tracker คืออุปกรณ์ที่ช่วยปรับแผงโซลาร์เซลล์ให้หันตามทิศทางของดวงอาทิตย์อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้สามารถรับพลังงานจากแสงอาทิตย์ได้อย่างเต็มที่ จึงส่งผลให้สามารถผลิตไฟฟ้าได้เพิ่มขึ้น

Solar Tracker จะช่วยให้สามารถผลิตไฟฟ้าได้เพิ่มขึ้นถึง 15-35% เมื่อเทียบกับแผงโซลาร์เซลล์ทั่วไป ซึ่งจะติดตั้งในมุมที่คงที่ (Fixed-Tilt Solar Panels) โดยในประเทศนิยมการติดตั้งโซลาร์เซลล์มุมจะอยู่ที่ประมาณ 10-20 องศา

ด้วยจุดเด่นดังกล่าวนี้เอง Solar Tracker จึงถูกใช้ในโครงการ Solar Farm ขนาดใหญ่แห่งใหม่ทั่วโลกถึงกว่า 70% อ้างอิงจากรายงานวิจัยตลาดปี 2025 โดย Cervicorn Consulting ทั้งยังมีแนวโน้มความนิยมที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

ประเภทของ Solar Tracker

Solar Tracker แบ่งตามทิศทางการปรับแผงโซลาร์เซลล์ได้เป็น 2 ประเภทหลักๆ ได้แก่

• Single-Axis Solar Tracker คือ Solar Tracker ที่สามารถปรับแผงโซลาร์เซลล์ได้ครอบคลุมทิศทางเดียว ส่วนใหญ่จะเป็นทิศตะวันออกถึงตะวันตก (Horizontal/Azimuth Tracking) มีจุดเด่นคือมีราคาถูกกว่า ระบบมีความซับซ้อนน้อยกว่า แต่ก็สามารถช่วยเพิ่มการผลิตไฟฟ้าได้น้อยกว่าแบบ Dual-Axis โดยทั่วไปจะอยู่ที่ประมาณ 15-25% เมื่อเปรียบเทียบกับการติดตั้งแบบคงที่  (Fixed-Tilt Solar Panels)
• Dual-Axis Solar Tracker คือ Solar Tracker ที่สามารถปรับแผงโซลาร์เซลล์ได้ครอบคลุมรอบด้านทั้ง 2 ทิศทาง โดยหมุนให้แผงหันตามการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์ตั้งแต่เช้าจรดเย็นและปรับมุมเงยตามแสงอาทิตย์ได้เหมาะสมตามฤดูกาล และมีจุดเด่นคือช่วยเพิ่มการผลิตไฟฟ้าได้มากกว่า ซึ่งทั่วไปจะผลิตไฟฟ้าได้มากกว่าแผงแบบติดตั้งคงที่ประมาณ 30–40%  และจะผลิตไฟฟ้าได้มากกว่าระบบ Single-Axis Tracker ประมาณ 10–20% ควบคุมการเคลื่อนไหวด้วย  AI control แต่ก็มีราคาสูงกว่า และมีระบบที่ซับซ้อนกว่า เมื่อเทียบกับแบบ Single-Axis

ส่วนประกอบของ Solar Tracker

Solar Tracker นั้นมีส่วนประกอบหลักๆ ได้แก่

• โครงสร้างรับแผง (Mounting Structure/Support Frame) คือส่วนโครงสร้างจับยึดแผงโซลาร์เซลล์ที่สามารถใช้ปรับตำแหน่งและมุมได้
• แกนหมุน (Rotational Axis / Shaft) คือเป็นส่วนแกนที่แผงโซลาร์หมุนตามแสงอาทิตย์ Single-Axis จะมีแกนเดียวสามารถหมุนได้ ตะวันออก–ตะวันตก หรือ เหนือ–ใต้ ส่วนของ Dual-Axis จะมี 2 แกน สามารถหมุนได้ทั้งแนวนอนและแนวตั้ง
• เซ็นเซอร์ (Sensors) คืออุปกรณ์ตรวจจับความเข้มแสง เพื่อให้ทราบตำแหน่งของดวงอาทิตย์
• ตัวควบคุม (AI Controller) คือสมองกลที่มีหน้าที่รับและประมวลผลสัญญาณจากเซ็นเซอร์ วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อคำนวณตำแหน่งและมุมที่เหมาะสมของแผงโซลาร์เซลล์ จากนั้นก็ส่งสัญญาณควบคุมไปยังมอเตอร์หรือแอคชูเอเตอร์เพื่อปรับแผงโซลาร์เซลล์
• มอเตอร์และแอคชูเอเตอร์ (Motors & Actuators) คืออุปกรณ์ที่แปลงพลังงานไฟฟ้าหรือพลังงานไฮดรอลิกเป็นพลังงานกล เพื่อใช้เปลี่ยนตำแหน่งหรือมุมของแผงโซลาร์เซลล์
• ระบบส่งกำลัง (Transmission System) อาจประกอบไปด้วยเกียร์ โซ่ หรืออุปกรณ์เชิงกลอื่นๆ มีหน้าที่เปลี่ยนแรงจากมอเตอร์หรือแอคชูเอเตอร์ให้กลายเป็นแรงที่มีความเหมาะสมต่อการปรับแผงโซลาร์เซลล์
• อุปกรณ์จ่ายไฟ (Power Supply) มีหน้าที่จ่ายไฟให้กับระบบ Solar Tracker โดยมักใช้ไฟฟ้าที่ได้จากโซลาร์เซลล์หรืออาจใช้จากแบตเตอรี่สำรอง
• ระบบความปลอดภัย (Safety System) คือระบบสั่งให้แผงปรับเป็น Stow Position แนวราบหรือต่ำเมื่อมีลมแรง ป้องกันการหมุนเกินองศาที่กำหนด และหยุดการทำงานเมื่อเกิดเหตุผิดปกติ

ข้อดีของ Solar Tracker

สาเหตุที่ Solar Tracker ได้รับความเชื่อมั่นจากนักลงทุนก็เนื่องด้วยข้อดีหลายประการ เช่น

• เพิ่มปริมาณไฟฟ้าที่ผลิตได้ Solar Tracker ช่วยให้โซลาร์เซลล์สามารถผลิตไฟฟ้าได้เพิ่มขึ้นถึง 15-40% เมื่อเทียบกับแผงโซลาร์เซลล์ทั่วไปที่ติดตั้งแบบมุมคงที่  
• เพิ่มความคุ้มค่าของที่ดิน เนื่องด้วย Solar Tracker นั้นช่วยให้สามารถผลิตไฟฟ้าได้เพิ่มขึ้นจากปริมาณแผงโซลาร์เซลล์เท่าเดิม จึงทำให้การใช้พื้นที่แต่ละตารางเมตรมีความคุ้มค่ามากขึ้น
• เพิ่มความคุ้มค่าการลงทุน การติดตั้ง Solar Tracker จะมีผลช่วยเพิ่มผลตอบแทนจากการลงทุน (Return on Investment, ROI) สำหรับ Solar Farm ได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะในระยะยาว ซึ่งก็เป็นผลมาจากปริมาณไฟฟ้าที่ผลิตได้เพิ่มขึ้นนั่นเอง
• ลดผลกระทบจากภูมิอากาศ ฤดูกาลทำให้มุมของดวงอาทิตย์เปลี่ยน เมฆทำให้จุดที่สว่างที่สุดบนท้องฟ้าเคลื่อน ปัจจัยเหล่านี้มีผลกระทบเป็นอย่างมากต่อโซลาร์เซลล์ที่ติดตั้งแบบมุมตายตัว แต่หากใช้ Solar Tracker ก็จะช่วยให้สามารถรับแสงอาทิตย์ได้อย่างเต็มเม็ดเต็มหน่วยมากขึ้น
• ส่งเสริมสิ่งแวดล้อม การส่งเสริมประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ของ Solar Tracker ยังมีส่วนช่วยส่งเสริมสิ่งแวดล้อมด้วยเช่นกัน เนื่องจากเป็นการเพิ่มปริมาณไฟฟ้าจากพลังงานสะอาด ซึ่งหากใช้ทดแทนไฟฟ้าที่ผลิตจากพลังงานฟอสซิล ก็จะสามารถช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่เป็นสาเหตุสำคัญของภาวะโลกร้อนได้

ข้อเปรียบเทียบ Solar Tracker กับ Fixed-Tilt Solar

• ทำให้เงินลงทุนเริ่มแรกสูงขึ้น การติดตั้ง Solar Tracker จะทำให้เม็ดเงินลงทุนเริ่มแรกสูงขึ้น แต่ก็สามารถช่วยเพิ่มความคุ้มค่าของการลงทุนในระยะยาวได้
• ต้องได้รับการดูแลรักษา เช่นเดียวกับระบบไฟฟ้าทั่วไปรวมถึงระบบโซลาร์เซลล์เอง Solar Tracker ก็จำเป็นต้องได้รับการดูแลรักษาอย่างสม่ำเสมอด้วยเช่นกัน
• พื้นที่ในการติดตั้ง Solar Tracker ต้องเว้นระยะระหว่างแถวมากกว่า (ป้องกันเงาบังเมื่อแผงหมุน) ส่วน Fixed-Tilt Solar ใช้พื้นที่น้อยกว่า สามารถติดตั้งได้หนาแน่น
• ไม่เหมาะกับโครงการขนาดเล็ก สำหรับโครงการโซลาร์เซลล์ขนาดเล็กซึ่งผลิตไฟฟ้าได้น้อยจะไม่เหมาะสมต่อการลงทุน กรณีนี้การติดตั้ง Solar Tracker ไม่ได้ก่อให้เกิดความคุ้มค่าที่ชัดเจนเท่าใดนัก จึงควรพิจารณาเป็น Fixed-Tilt Solar แทน

บทสรุป

Solar Tracker คืออุปกรณ์ที่ช่วยปรับแผงโซลาร์เซลล์ให้หันตามแสงอาทิตย์ มีข้อดีสำคัญคือสามารถช่วยเพิ่มปริมาณไฟฟ้าที่ผลิตได้ และช่วยเพิ่มความคุ้มค่าของการลงทุนในโซลาร์เซลล์ในระยะยาว ด้วยข้อดีที่เด่นชัดนี้ Solar Tracker จึงถูกใช้ในโครงการ Solar Farm ขนาดใหญ่ทั่วโลกถึงกว่า 70% ทั้งยังมีแนวโน้มความนิยมที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง การเกิดขึ้นของ Solar Tracker นับได้ว่าเป็นความก้าวหน้าของวงการพลังงานสะอาดที่สำคัญ ซึ่งจะมีส่วนช่วยในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และส่งเสริมความมั่นคงและยั่งยืนทางพลังงานทั้งในระดับประเทศและระดับโลก

GMS Solar ผู้จัดจำหน่าย Solar Tracker ชั้นนำในไทย

GMS Solar เป็นผู้จัดจำหน่ายอุปกรณ์ด้านพลังงานสะอาดสำหรับงานโครงการ เช่น Solar Tracker, Solar Mounting สายไฟโซลาร์เซลล์ ระบบกักเก็บพลังงานด้วยแบตเตอรี่ (BESS) ฯลฯ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อส่งเสริมความยั่งยืนทางพลังงานของไทย รวมถึงช่วยขับเคลื่อนประเทศไทยให้เข้าสู่ความเป็นกลางทางคาร์บอน (Carbon Neutral) และมีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero Emission) ตามเป้าหมายสากล

เพื่อช่วยผลักดันภาคพลังงานสะอาดของไทยให้สามารถเข้าถึงเทคโนโลยี Solar Tracker ที่ทันสมัยและมีความน่าเชื่อถือ GMS Solar จึงได้ร่วมมือเป็นผู้จัดจำหน่าย Solar Tracker ของ ARCTECH ซึ่งเป็นผู้นำ Solar Tracker ระดับ Top 3 ของโลกจากประเทศจีน

ARCTECH เป็นบริษัทผู้ผลิต Solar Tracker ที่มีขีดความสามารถในด้าน R&D สูง มีความร่วมมือกับสถาบันวิจัยชั้นนำต่างๆ มากมาย ทั้งยังมีจุดเด่นในอีกหลายๆ ด้าน เช่น

• เป็นเจ้าของสิทธิบัตรถึงกว่า 670 รายการ ครอบคลุมทั้งในด้านเครื่องจักร ซอฟต์แวร์ และการออกแบบ
• มีเทคโนโลยีสำคัญที่เป็นกรรมสิทธิ์เฉพาะ เช่น Synchronous Multi-Point Drive Mechanisms, AI-Powered Tracking, CFD-Based Wind Tunnel Testing รวมถึง Advanced Control Algorithms for Backtracking and Cloud Adaptation ที่สามารถช่วยเพิ่มปริมาณพลังงานที่ผลิตได้สูงสุดถึง 10-15%
• มีตัวเลือกผลิตภัณฑ์ที่สามารถรองรับภูมิประเทศได้หลากหลายแบบ ครอบคลุมภูมิประเทศที่มีความท้าทาย เช่น พื้นที่เนินเขา ทะเลทราย เหมือง พื้นที่ลมแรง พื้นที่ประมง พื้นที่การเกษตร เป็นต้น
• ได้รับใบประกาศรับรองคุณภาพและความปลอดภัยตามมาตรฐานสากลมากมาย อาทิ UL 2703, UL 3703, CSA, IEC 62817, DNV.GL, TÜV เป็นต้น
• ได้ส่งมอบ Solar Tracker ให้กับโครงการต่างๆ นับรวมถึงปี 2024 ได้กว่า 1,900 โครงการ มีกำลังการผลิตไฟฟ้ารวมถึงกว่า 40 GW ครอบคลุมอย่างน้อย 40 ประเทศทั่วโลก
• มีกำลังการผลิตและขีดความสามารถในการส่งมอบ Solar Tracker ที่สูงถึงปีละ 30 GW ซึ่งเป็นผลมาจากการใช้เทคโนโลยีการผลิตที่ล้ำสมัย มีการใช้ระบบอัตโนมัติ รวมถึงมีการควบคุม Supply Chain และกระบวนการผลิตที่ครอบคลุมตั้งแต่ต้นน้ำยันปลายน้ำ

เมื่อเทคโนโลยี Solar Tracker ที่ล้ำสมัยของ ARCTECH ได้ผนวกรวมกับความเชี่ยวชาญของ GMS Solar ซึ่งเป็นบริษัทในเครือ GMS Interneer ที่มีประสบการณ์ในอุตสาหกรรมพลังงานมากว่า 20 ปี จึงเกิดเป็นโซลูชั่น Solar Tracker ที่มีคุณภาพสูง ครอบคลุมทั้งในส่วนของสินค้าและบริการ พร้อมที่จะส่งมอบให้กับทุกโครงการสำคัญของคุณ