ปัจจุบันการใช้พลังงานแสงอาทิตย์ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย โดยเฉพาะการติดตั้งระบบโซลาร์เซลล์เพื่อผลิตไฟฟ้าใช้เอง หนึ่งในองค์ประกอบสำคัญของระบบนี้ก็คือ “แบตเตอรี่โซลาร์เซลล์” ซึ่งทำหน้าที่เก็บพลังงานไฟฟ้าที่ผลิตได้ไว้ใช้ในช่วงที่ไม่มีแสงแดด เช่น กลางคืนหรือวันที่มีเมฆมาก โดยการเลือกชนิดและรูปแบบก็จะต้องพิจารณาถึงปัจจัยต่างๆ ให้เหมาะสม เพื่อให้เกิดความคุ้มค่าและความปลอดภัยสูงสุดในการใช้งาน
แบตเตอรี่โซลาร์เซลล์มีกี่แบบ
แบตเตอรี่โซลาร์เซลล์จะมีอยู่ด้วยกัน 4 แบบหลักๆ ได้แก่
- แบตเตอรี่ลิเธียมไอออน (Lithium-Ion Battery) คือแบตเตอรี่ที่อาศัยการเคลื่อนย้ายของไอออนลิเธียมระหว่างขั้วแคโทด (ขั้วบวก) และแอโนด (ขั้วลบ) เพื่อกักเก็บและจ่ายพลังงาน เป็นแบตเตอรี่โซลาร์เซลล์ชนิดที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในปัจจุบัน เนื่องด้วยข้อดีหลายประการ เช่น มีอายุการใช้งานยาวนาน มีความหนาแน่นของพลังงานสูง มีขนาดเล็ก ชาร์จเร็ว มีการคายประจุด้วยตัวเองต่ำ เป็นต้น โดยชนิดของแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนที่ได้รับความนิยมสำหรับโซลาร์เซลล์ก็ได้แก่ แบตเตอรี่ลิเธียมไอออนฟอสเฟต (LiFePO4)
- แบตเตอรี่ตะกั่ว-กรด (Lead–Acid Battery) คือแบตเตอรี่ที่ใช้ตะกั่วและเลดไดออกไซด์เป็นขั้วแอโนดและแคโทดตามลำดับ และใช้กรดซัลฟิวริกเป็นอิเล็กโทรไลต์ มีข้อดีคือมีราคาถูก แต่ก็มีข้อเสียคือมีอายุการใช้งานที่ค่อนข้างจำกัด และมีขนาดและน้ำหนักที่มากกว่าแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนเมื่อเทียบที่ความจุพลังงานเท่ากัน ปัจจุบันจะได้รับความนิยมน้อยกว่าแบตเตอรี่ลิเธียมไอออน ทั้งนี้ แบตเตอรี่ตะกั่ว-กรดที่ใช้สำหรับโซลาร์เซลล์มักจะเป็นแบบ Deep Cycle ซึ่งก็คือจะถูกปรับโครงสร้างให้สามารถทนต่อการจ่ายประจุที่ระดับลึกๆ ได้ดีขึ้น และจำเป็นต้องได้รับการดูแลบำรุงน้อยลง
- แบตเตอรี่นิกเกิล-แคดเมียม (Nickel–Cadmium Battery) คือแบตเตอรี่ที่ใช้นิกเกิลออกไซด์ไฮดรอกไซด์เป็นขั้วแคโทด และใช้แคดเมียมเป็นขั้วแอโนด ปัจจุบันแบตเตอรี่ชนิดนี้จะไม่นิยมใช้กับโซลาร์เซลล์เท่าใดนัก เนื่องด้วยภาพรวมคุณสมบัติที่ด้อยกว่าแบตเตอรี่ลิเธียมไอออน ทั้งยังมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมค่อนข้างมาก
- แบตเตอรี่รีดอกซ์โฟลว์ (Redox Flow Battery) คือแบตเตอรี่ที่ใช้อิเล็กโทรไลต์ในรูปของเหลว โดยถูกออกแบบให้อยู่ในถังภายนอก และมีหน้าที่กักเก็บพลังงาน ต่างจากแบตเตอรี่ทั่วไปที่จะกักเก็บพลังงานไว้ในอิเล็กโทรด แบตเตอรี่รีดอกซ์โฟลว์มีจุดเด่นคือสามารถขยายความจุพลังงานได้ง่ายกว่าแบตเตอรี่ชนิดอื่น มีอายุการใช้งานที่ยาวนาน และมีความปลอดภัยสูง อย่างไรก็ตาม เนื่องด้วยค่าใช้จ่ายที่สูงและยังเป็นเทคโนโลยีที่ค่อนข้างใหม่ ปัจจุบันจึงยังไม่เป็นที่แพร่หลายมากนัก
ควรเลือกแบตเตอรี่โซลาร์เซลล์แบบไหนดี
ทั่วไปแล้ว หากต้องการแบตเตอรี่โซลาร์เซลล์ที่มีประสิทธิภาพสูงครบถ้วนรอบด้าน กล่าวคือมีความหนาแน่นของพลังงานสูง มีอายุการใช้งานยาวนาน ชาร์จเร็ว มีการคายประจุด้วยตัวเองต่ำ เป็นต้น หรือหากโซลาร์เซลล์ที่ใช้เป็นโซลาร์เซลล์ขนาดใหญ่ ก็ควรเลือกใช้แบตเตอรี่ลิเธียมไอออน
แต่ทั้งนี้ ไม่ว่าจะใช้แบตเตอรี่โซลาร์เซลล์แบบใด การเลือกเฉพาะที่มีมาตรฐานรับรอง และมีการติดตั้งโดยผู้เชี่ยวชาญอย่างเหมาะสม ก็นับเป็นสิ่งจำเป็นที่จะช่วยให้ระบบโซลาร์เซลล์สามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพและปลอดภัย
แบตเตอรี่โซลาร์เซลล์มีอายุการใช้งานกี่ปี
อายุการใช้งานของแบตเตอรี่โซลาร์เซลล์จะต่างกันไปสำหรับแต่ละชนิด ซึ่งก็จะมีรายละเอียดคร่าวๆ ดังนี้
- แบตเตอรี่ลิเธียมไอออน มีอายุการใช้งานตั้งแต่ 10-15 ปีขึ้นไป
- แบตเตอรี่ตะกั่ว-กรด มีอายุการใช้งานประมาณ 3-7 ปี
- แบตเตอรี่นิกเกิลแคดเมียม มีอายุการใช้งานประมาณ 5-10 ปี
- แบตเตอรี่รีดอกซ์โฟลว์ มีอายุการใช้งานประมาณ 20 ปี แต่ยังไม่เป็นที่แพร่หลายมากนัก
อย่างไรก็ตาม ในทางปฏิบัตินั้น อายุการใช้งานของแบตเตอรี่โซลาร์เซลล์ก็จะขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ เช่น รายละเอียดของเทคโนโลยีที่ใช้ จำนวนรอบการชาร์จ/คายประจุ การดูแลเรื่องอุณหภูมิ เป็นต้น
BESS ระบบแบตเตอรี่สำหรับโซลาร์เซลล์ขนาดใหญ่
สำหรับโซลาร์เซลล์ขนาดใหญ่ อย่างเช่นที่ใช้สำหรับอาคารขนาดใหญ่ โรงงานอุตสาหกรรม โรงผลิตไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ ฯลฯ แบตเตอรี่โซลาร์เซลล์ที่ใช้ก็จะต้องอยู่ในรูปของ Battery Energy Storage System (BESS) หรือที่เรียกเป็นภาษาไทยว่า ระบบกักเก็บพลังงานด้วยแบตเตอรี่ เนื่องด้วยจะมีระบบต่างๆ ที่ช่วยดูแลประสิทธิภาพการทำงานและความปลอดภัยอย่างเหมาะสม
ซึ่ง BESS นั้นนอกจากจะสามารถใช้กักเก็บพลังงานจากแสงอาทิตย์แล้ว ก็ยังสามารถใช้กักเก็บพลังงานที่มาจากระบบไฟฟ้าที่ใช้กันทั่วไปได้ด้วยเช่นกัน ซึ่งก็เพื่อเป็นการสำรองพลังงานไว้ใช้ในยามจำเป็น เช่น ในยามฉุกเฉิน หรือยามที่มีความต้องการไฟฟ้าสูงจนเกินกำลังการผลิตหรือการจ่ายไฟจากระบบจำหน่ายไฟฟ้าทั่วไป ทั้งยังสามารถใช้ลดค่าไฟจาก Demand Charge ในอุตสาหกรรมที่มีการใช้ไฟฟ้าในปริมาณมากได้อีกด้วย
BESS จะประกอบไปด้วยส่วนประกอบที่สำคัญ ทั้งในส่วนของฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ ได้แก่
- ระบบแบตเตอรี่ (Battery System) มีหน้าที่เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าให้เป็นพลังงานเคมีเพื่อเก็บสะสมเอาไว้ โดยจะมีหน่วยย่อยที่สุดคือเซลล์แบตเตอรี่ ถูกจัดเรียงรวมกันเป็นหน่วยที่ใหญ่ขึ้นทีละระดับ คือ Module, Rack และ Energy Storage System ตามลำดับ
- ระบบจัดการแบตเตอรี่ (Battery Management System) เป็นเหมือนสมองของระบบแบตเตอรี่ มีหน้าที่หลักคือช่วยป้องกันไม่ให้แบตเตอรี่เกิดความเสียหาย ผ่านการเฝ้าติดตามข้อมูลและควบคุมปัจจัยต่างๆ ให้เหมาะสม
- ระบบแปลงไฟหรือไฮบริดอินเวอร์เตอร์ (Power Conversion System or Hybrid Inverter) เนื่องจากระบบแบตเตอรี่ภายใน BESS จะกักเก็บและขนส่งไฟฟ้าในรูปแบบกระแสตรง ในขณะที่ระบบไฟฟ้าทั่วไปจะใช้ไฟฟ้ากระแสสลับ จึงจำเป็นต้องมีระบบแปลงไฟหรือไฮบริดอินเวอร์เตอร์เพื่อแปลงกระแสไฟฟ้า
- ตัวควบคุม (Controller) เป็นเหมือนสมองของ BESS ทั้งระบบ มีหน้าที่เฝ้าติดตาม ควบคุม ปกป้อง สื่อสาร และวางกำหนดการสำหรับองค์ประกอบต่างๆ ภายใน BESS ตลอดจนมีหน้าที่สื่อสารกับอุปกรณ์นอกระบบ BESS เช่น มิเตอร์ไฟฟ้า หม้อแปลงไฟฟ้า เป็นต้น เพื่อให้ BESS สามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพและปลอดภัย
- ระบบจัดการพลังงาน (Energy Management System) มีหน้าที่ควบคุมและวางกำหนดการสำหรับกระบวนการต่างๆ ของ BESS เช่น การจ่ายไฟฟ้า รวมถึงมีหน้าที่รวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลประสิทธิภาพการดำเนินงาน เพื่อใช้ในการรายงานผลและการพยากรณ์ล่วงหน้า
GMS Solar ผู้จัดจำหน่าย BESS ชั้นนำในไทย
GMS Solar เป็นบริษัทผู้จัดจำหน่ายอุปกรณ์ด้านพลังงานสะอาด อาทิ BESS สายไฟโซลาร์เซลล์ แผงโซลาร์ลอยน้ำ ฯลฯ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อส่งเสริมความยั่งยืนทางพลังงานของไทย รวมถึงช่วยขับเคลื่อนประเทศไทยให้เข้าสู่ความเป็นกลางทางคาร์บอน (Carbon Neutral) และมีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero Emission) ตามเป้าหมายสากล
เพื่อช่วยผลักดันเทคโนโลยี BESS ของไทยให้ก้าวหน้ารวดเร็วยิ่งขึ้น GMS Solar จึงได้จับมือกับ REPT Battero ซึ่งเป็นผู้นำ BESS ระดับ Top 3 ของโลกจากประเทศจีน ในฐานะของ Distributor เพียงเจ้าเดียวในไทย
REPT Battero เป็นบริษัทผู้ผลิตเซลล์แบตเตอรี่ที่มีขีดความสามารถในด้าน R&D สูง มีเหมืองตั้งแต่ต้นน้ำของตัวเอง ทั้งยังมีจุดเด่นต่างๆ อีกมากมาย เช่น
- ได้รับการยอมรับให้อยู่ใน BloombergNEF’s Tier 1 Energy Storage Manufacturers List 2024
- ได้รับใบประกาศรับรองคุณภาพและความปลอดภัยตามมาตรฐานสากลมากมาย อาทิ UL 1973, IEC 62619, UN 38.3, NFPA 855, IEC 62477, UL9540A เป็นต้น
- มีเทคโนโลยี Wending Battery ที่เป็นกรรมสิทธิ์เฉพาะ ซึ่งจะช่วยเพิ่มปริมาณความจุและอายุการใช้งานแบตเตอรี่ให้ยาวนานขึ้น สามารถมี Cycle Life ได้มากถึง 8,000-10,000 รอบ ส่งผลใช้งานได้ยาวนานถึง 20 ปี
- ได้ส่งมอบ BESS ให้กับโครงการสำคัญมากมาย เช่น โครงการ 1,680 MWh Waratah Super Battery ที่รัฐนิวเซาท์เวลส์ ประเทศออสเตรเลีย โครงการ 226 MWh St Gall Battery Energy Storage System ที่รัฐเท็กซัส สหรัฐอเมริกา เป็นต้น
เมื่อเทคโนโลยี BESS ที่ล้ำสมัยของ REPT Battero ได้ผนวกรวมกับความเชี่ยวชาญของ GMS Solar ซึ่งเป็นบริษัทในเครือ GMS Interneer ที่มีประสบการณ์ในอุตสาหกรรมพลังงานมากว่า 20 ปี จึงเกิดเป็นโซลูชั่น BESS ที่มีคุณภาพสูง ครอบคลุมทั้งในส่วนของสินค้าและบริการ พร้อมที่จะส่งมอบให้กับทุกโครงการสำคัญของคุณ
